Als je in de spiegel kijkt…

In de spiegel kijken. Pffff… wat kan dat lastig zijn als je – korte of lange tijd geleden – ontdekt hebt dat je man seksverslaafd is. Ik herinner me nog goed hoe ingewikkeld dat voor mij was en wat er dan door me heen ging. Zelfbeeld en identiteit zijn dan ook veelbesproken onderwerpen onder partners van seksverslaafden. Op één van onze ontmoetingsdagen – alweer een aantal jaar geleden – ging het ook over dit thema. Ik las die dag een verhaal voor dat mij ooit erg had geraakt. Het verhaal van de vrouw van 8 koeien.

Het verhaal speelt zich af op het eiland Kiniwata. Op dat eiland was het de gewoonte dat een man, als hij met een vrouw ging trouwen, een bruidsschat voor haar betaalde. Twee of drie koeien, dat was zo’n beetje de gebruikelijke prijs voor een vrouw. Vier of vijf koeien voor één die echt heel bijzonder was. Hoger dan dat was nog nooit betaald. Tot die ene herfstdag een paar maanden geleden. Acht koeien had Johnny Lingo betaald voor zijn kersverse bruid Sarita. 8 koeien!! Dan zou je toch denken dat die vrouw echt ongelofelijk bijzonder was dat een man bereid was zo’n idioot hoge prijs voor haar te betalen. Maar het rare was: ze was helemaal niet bijzonder. Ze was eigenlijk maar heel gewoontjes, ze was mager en liep altijd met kromme schouders en een gebogen hoofd. Het leek soms wel of ze bang was van haar eigen schaduw. Haar vader dacht dat hij met haar zou blijven zitten. Toen Johnny Lingo om haar hand kwam, was hij van plan om één koe voor haar te vragen. En toen? Acht koeien betaalde Johnny voor Sarita!
De mensen op het eiland moesten er nog om lachen. Ze wisten zeker dat Johnny onderhand wel ontzettend zou zitten balen. Hij had natuurlijk allang ontdekt dat zijn bruid die prijs helemaal niet waard was. Dat hij veel teveel had betaald, en dat hij spijt had als haren op zijn hoofd.

Een bezoeker van dat eiland hoorde al die verhalen aan en werd nieuwsgierig. Wat bezielde Johnny Lingo om 8 koeien te betalen voor een doodgewoon meisje? Hij besloot op onderzoek uit te gaan en reisde naar het volgende eiland waar Johnny en Sarita woonden. Hij vroeg de mensen op dat eiland naar het huis van Johnny Lingo en onmiddellijk viel het hem op: hier lachten de mensen niet om hem. Toen hij het huis gevonden had en aanklopte, werd hij vriendelijk door Johnny binnengehaald en samen gingen ze aan tafel zitten. De bezoeker ziet Sarita binnenkomen en vertelt:

” Ik keek hoe ze de kamer binnenkwam om bloemen op de tafel te zetten. Ze stond even stil om te lachen naar Johnny die naast me zat. Daarna liep ze weer vlug weg. Ze was de mooiste vrouw die ik ooit had gezien. De rechte schouders, de fiere kin en de sprankelende ogen getuigden van een trots waarop niemand haar het recht kon ontzeggen.
Ik wendde me weer tot Johnny Lingo, die mij aankeek.
“Bewonder je haar?” vroeg hij zacht.
“Ze . . . ze is adembenemend. Maar zij is niet de Sarita van Kiniwata,” zei ik.
“Er is maar één Sarita. Misschien ziet ze er anders uit dan ze er volgens de mensen uitzag op Kiniwata. Heb je jezelf wel eens afgevraagd wat het voor een vrouw betekent, te weten dat haar man de laagst mogelijke prijs voor haar heeft kunnen bedingen? En dan later, als de vrouwen onder elkaar praten, scheppen ze op over de prijs die hun man voor hen heeft betaald. De één zegt vier koeien, de ander misschien vijf. En hoe voelt zij zich dan, de vrouw die voor één of twee koeien verkocht is? Dat mocht mijn Sarita niet overkomen.”
“Dus je hebt die acht koeien alleen betaald om je vrouw gelukkig te maken?”
“Ik wilde dat Sarita gelukkig zou zijn, ja. Maar ik wilde meer. Jij zegt dat ze anders is. Dat is ook zo. Er zijn veel dingen die een vrouw kunnen veranderen. Dingen van binnenuit, dingen van buitenaf. Maar het belangrijkste is hoe een vrouw denkt over zichzelf. In Kiniwata dacht Sarita dat ze niets waard was. Nu weet ze dat ze meer waard is dan alle andere vrouwen op de eilanden.”
“Dus jij wilde. . .”
“Ik wilde met Sarita trouwen. Ik hield van haar en van niemand anders.”
“Maar. . .” Ik meende het nu bijna te begrijpen.
“Maar,” maakte hij zacht mijn zin af, “ik wilde een vrouw van acht koeien.”

Ik weet niet hoe het met jou is als je dit verhaal hoort, maar mij raakte het diep. Het raakte me, omdat ik me nog zo goed kan herinneren dat het voor mij indertijd voelde alsof mijn man de laagst mogelijke prijs voor mij had betaald. Ik voelde me een vrouw van 0 koeien. Bij ons ging het precies andersom als bij Sarita. Vanaf het moment dat mijn man zijn seksverslaving opbiechtte, voelde ik me niets meer waard. Alle glans die er voorheen misschien nog geweest was, was weg. Er was niets moois meer aan mij. Ik voelde me niet vrouwelijk meer, niet waardevol meer. Van de ene op de andere dag veranderde de manier waarop ik naar mezelf keek. De ene dag kon ik nog op een normale manier naar mezelf in de spiegel kijken. De volgende dag durfde ik niet meer te kijken. De ene dag had ik niet zoveel moeite met wat ik voor kleding aan moest trekken. De andere dag was dat ongelofelijk moeilijk geworden. De ene dag voelde ik me een waardevolle vrouw. De andere dag voelde ik me lelijk, afgedankt en helemaal niets meer waard. ‘Niet goed genoeg. Niet mooi genoeg. Niet vrouw genoeg. Niet waardevol genoeg.’ Het leek wel alsof dat op mijn hele lijf stond geschreven. Hoe moest ik ooit nog blij zijn met wie ik was en hoe ik eruit zag?’ Als jij een relatie hebt of hebt gehad met een man die seksverslaafd is of was, dan is de kans groot dat je dit zult herkennen. Dat je dit gevoel en deze gedachten óók hebt gehad. Of je hebt ze misschien nog steeds.

Als ik mezelf nog steeds een vrouw van 0 koeien had gevonden, dan zou ik het werk dat ik nu voor Kostbaar Vaatwerk doe, niet kunnen doen. Dat zou ik nooit durven. Maar ik voel me nu zoveel meer waard dan toen. Natuurlijk komt dat voor een deel omdat ik in de ogen van mijn man weer waardevol ben. Maar ook toen hij dat nog niet tegen mij zei, of later – toen hij het wel zei, maar ik het niet kon geloven – mocht ik leren om anders naar mezelf te kijken. Dat begon met een kinderliedje. Mijn dochter leerde het op school in de periode die voor mij zo donker was. Misschien ken je het wel: ‘Weet je dat de Vader je kent, weet je dat je van waarde bent, weet je dat je een parel bent, een parel in Gods hand’.

Wat kan het moeilijk zijn om te gaan geloven dat God zó naar je kijkt, om te zien dat je wel degelijk waardevol bent. De Bijbel staat vol met teksten hierover. Teksten waarin God vertelt hoe Hij naar ons kijkt: geliefd, gewenst, geweven in de moederschoot, naar Gods beeld geschapen. Ik schreef ze op, die teksten, en hing ze op de deur van de koelkast, om mezelf er telkens aan te herinneren om met Gods ogen naar mezelf te kijken. Niet met eigen ogen die oordelen, niet met ogen van andere mannen die misschien wel met lust kijken, niet met de ogen van mijn man die mij tijdens zijn verslaving wellicht vergeleek met al die anderen, maar met Gods ogen.

Weet je, voor God zijn wij vrouwen van 8 koeien. Nee, nog veel meer: 80, 800 ontelbaar. Hij heeft de hoogste prijs voor ons betaald. Dat deed Hij niet zomaar, Hij deed dat omdat Hij ons waardevol vindt, omdat Hij ongelofelijk veel van ons houdt. Onze waarde hangt niet af van hoe wij over onszelf denken of over hoe anderen over ons denken. Onze waarde hangt af van hoe Hij over ons denkt.

Het kan moeilijk zijn om de woorden van God echt te geloven. Niet alleen met je verstand dus, maar ook met je hart. Het kan je dan helpen om je er een voorstelling van te maken. Jezus deed dat ook: in gelijkenissen bracht hij beloftes van God heel dichtbij. Bijvoorbeeld in de gelijkenis van de verloren zoon. Ken je die? Charlie McKay heeft daar een prachtig schilderij over gemaakt. De verloren zoon wordt omhelst door zijn vader. Maar wist je dat er ook een schilderij is van ‘The prodigal daughter’, de verloren dochter? En die vind ik nog veel mooier dan die andere. De vader omhelst de dochter niet alleen, Hij draagt haar in zijn beide armen. Dat betekent volgens mij dat ze op de grond lag. Ze kon niet eens meer rechtop staan. Misschien zat ze wel onder de modder en voelde ze zichzelf nog minder dan niets. Die vader heeft haar opgetild, tegen zijn borst gedrukt. Volkomen acceptatie, volkomen liefde.

Die verloren zoon zei tegen zijn vader: “Mag ik één van uw knechten worden?” Weet je nog wat die vader deed? Hij erkende hem als Zijn zoon, sloot hem in Zijn armen, gaf hem nieuwe kleren en een ring. Ik zou me voor kunnen stellen dat die verloren dochter de vader in het oor fluisterde: “Mag ik een vrouw van 2 koeien worden?” En weet je wat die vader dan tegen haar zegt? “Kind, je bent zoveel meer waard dan dat. Jij bent zo kostbaar, zo waardevol voor mij.”

We zijn nog veel meer waard dan 8 koeien! En we mogen gaan leren om naar onszelf te kijken met Gods ogen. In Zijn armen ligt onze waarde. We zijn waardevol omdat Hij ons waardevol vindt.

Anita