Kan een ex-verslaafde ooit loskomen van verkeerde gedachten?

Mijn man vertelde mij een poosje geleden dat hij nog heel vaak verkeerde gedachten heeft. Hij vertelde me dat het hem vaak wel lukt om ertegen te vechten, maar dat hij dat soms ook maar laat gaan. Hij kan daardoor maar heel moeilijk bijvoorbeeld alleen in huis zijn met de computer binnen handbereik. Ik vraag me nu af: hoe is dat bij andere mannen? Gaat dat ook zo, of kunnen zij veel radicaler afrekenen met dit soort gedachten?

‘Susan’

Antwoord van Peter en Paul

Peter:

Als een man seksverslaafd is, dan is hij gewend om op een bepaalde manier te denken (over vrouwen, seksualiteit, verleidingen etc). Die manier van denken wordt een natuurlijk reactie, en die reactie is niet van de een op de andere dag weg als je besluit te breken met de verslaving. Het is echt een kwestie van keuzes maken, radicaal zijn en vooral volhouden.

Voor mij is dat een heel proces geweest. In het begin – nadat ik de keuze had gemaakt om echt uit die verslaving te stappen – had ik heel vaak last van die verkeerde gedachten. En heel concreet ging dat dan bijvoorbeeld om ‘beelden’ die ik in mijn hoofd had, herinneringen, fantasieën etc.

Een eerste stap hierin voor mij was om te erkennen dat het koesteren van die gedachten echt fout was. Je kunt er niet veel aan doen dat die gedachten vaak in je opkomen, maar je hebt dan wel de keuze: je kunt die verkeerde gedachtes gaan voeden, koesteren. Je kunt die gedachtes ook hebben en zeggen: dit is iets wat ik niet meer wil. In het begin is het heel moeilijk om de gedachten te stoppen, omdat je gewend bent om ze te voeden. Dat gaat als vanzelf. In de periode dat je verslaafd was, deed je dat altijd: gedachtes die opkwamen, voedde je, en dan kun je de verleidingen nauwelijks weerstaan.

Een tweede stap is dus dat je gaat leren hoe je dat automatische proces gaat stoppen. Wat mij daarin hielp was bijvoorbeeld het uitspreken van die gedachtes (aan bv een vriend). Ik heb ook een periode lang al die gedachtes en fantasieën eens opgeschreven. Niet om ze dan alsnog te gaan koesteren, maar wel om voor mezelf in te zien hoe bizar ze waren. Ik kreeg er een grotere afkeer van en was daardoor extra bereid om ermee te breken. Andere dingen die mij hielpen was: een vrouw in haar ogen aankijken, in plaats van naar haar lichaam. Weglopen als ik teveel in verleiding kwam etc.

Tot slot leerde ik dat ik niet alleen moest stoppen met verkeerde gedachtes, maar dat ik me nu ook moest voeden met goede dingen. Je moet in actie komen. Bidden is belangrijk. Maar ook ontdekken wat God zegt en dat als waarheid gaan aannemen. Als ik bepaalde gedachtes kreeg, dan sprak ik naar God toe uit dat ik die gedachten aan ket kruis bracht. Het was niet altijd zo dat die gedachte dan meteen weg was, maar het had minder vat op mij.

En dit zijn dingen die je continue moet doen. Het is een kwestie van volharden. Je hoofd is vol met plaatjes van wat je gezien en gedaan en gedacht hebt. Een vrouw op een verkeerde manier bekijken, kan al die beelden in je hoofd al oproepen. Je moet leren om er andere ‘plaatjes’ tegenover te zetten. Gods waarheid over vrouwen, over seksualiteit. Je moet leren met reine ogen te kijken. Dat is iets wat echt veel tijd en inspanning kost, maar wat wel echt kán.

Het is nu 7 jaar geleden dat ik gestopt ben met mijn seksverslaving. Ik merk dat ik in de afgelopen 7 jaar steeds meer vrij ben gekomen van verkeerde gedachtes, en dat het dus een geleidelijk proces is. Gedachtes zijn nu nog wel eens aanwezig, maar minder dan voorheen. Maar wat nog belangrijker is, en waarin je sneller groeit, is dat de kracht van de gedachtes steeds minder wordt. Als je dus volhardt in dat proces, dan heb je nog steeds wel gedachtes (al worden ze steeds minder), maar ze hebben minder effect. Het wordt steeds makkelijker om ze niet te voeden en ze een halt toe te roepen.

Jouw man zou ik willen adviseren om zijn gedachtes te gaan delen met een andere man (accountability-partner) die zelf niet worstelt met deze dingen. Jij kunt, als vrouw, die rol niet voor je man vervullen en moet dat ook niet willen, denk ik. Verlang wel van hem dat hij hierin stappen zet en volhardt.

Paul:

Verkeerde gedachten en hoe ik daar mee omga. Ik vind het best een moeilijke vraag om eenvoudig antwoord op te geven. Ik moet denken aan 1 Korinthe 10: 4-5. Daar schrijft Paulus dat we met Gods wapens bolwerken mogen slechten voor God, spitsvondigheden neer kunnen halen die tegen de kennis van God werken en gedachten krijgsgevangene mogen maken. Dat betekent praktisch voor mij dat gedachten die komen, en waarvan ik kan herkennen dat die niet in overeenstemming zijn met wat God met me voorheeft, dat ik die in Jezus’ naam kan aanpakken.

Gedachten kunnen komen, daar heb je geen invloed op. Soms zie je iets, soms wordt je herinnerd aan iets en dan schiet er een gedachte naar binnen. Voor mij was het, vooral in het begin, alsof ik door een gang ging. Die gang was een hoofdgang en had allerlei zijgangen. Voor mij was het zaak om in die hoofdgang te blijven en niet allerlei zijgangen te verkennen. Een gedachte die binnenkomt, was voor mij dan zo’n zijgang. Op het moment dat je het herkent, kun je kiezen. Je kiest om die zijgang in te gaan (de gedachte toe te laten, erop door te gaan, te fantaseren) of dat dus niet te doen. Als het moeilijk is om die zijgang niet in te gaan, dan kun je de gedachten bij Jezus brengen, het aan Hem overgeven, in Zijn naam de gedachten “wegsturen”.

Uiteraard kan het helpen om iets anders te gaan doen. Ik heb bijvoorbeeld wel eens gehad dat ik ‘s morgens langzaam wakker werd met gedachten die ik niet wilde. De meest simpele oplossing voor mij was om uit bed te gaan, op te staan en bijvoorbeeld de Bijbel of de krant te gaan lezen.

Wat voor mij heel belangrijk is in het omgaan met gedachten, is het onderwerp waar ik me op richt. Kolossenzen 3 is een heel mooi hoofdstuk en in vers 2 staat: Richt je op wat boven is. Als je de hele tijd gaat denken: ik moet niet aan een roze olifant denken, dan wordt het heel moeilijk om niet continu een groot roze beest te zien in je gedachten. Als je het veel te druk hebt met andere dingen, dan denk je misschien na een tijdje: o ja, wat was er ook al weer met die roze olifant? Ik bedoel niet dat ik altijd maar afleiding moet zoeken om geen verkeerde gedachten te hebben, maar het is wel belangrijk om met de goede dingen bezig te zijn. Ik heb veel boeken gelezen, seminars en preken beluisterd, muziek geluisterd, gebeden en gepraat over God, als Vader, Zijn werk in mijn en ons leven en over de relatie met God. Waar je mee omgaat, word je mee besmet, zeggen ze altijd. Dat geldt ook in dit geval in het positieve.

Ik kan mezelf ook niet echt meer voorstellen dat ik in mijn eentje in een kamer met een computer ben en dat dan een risico is. Ik weet dat het een keuze is om wel of niet verkeerde dingen te gaan bekijken, maar voor mij stond eigenlijk gewoon vast dat het geen optie was. Ik wilde het gewoon niet doen en ik heb alles aangepakt wat daarbij kon helpen. Een accountability partner is heel belangrijk, de cursus Puur Leven heeft mij geholpen, bovenal heeft God mij geholpen natuurlijk.

En als ik er nuchter en eerlijk naar kijk: mijn vrouw is één van de belangrijkste factoren. De manier waarop zij me heeft geholpen te breken met mijn verslaving is door een hele duidelijke grens te trekken: als ik niet radicaal zou veranderen en breken met die rotzooi, dan was ons huwelijk voorbij. Dat was een hele stevige stok achter de deur, want dat wilde ik echt niet. Ik wist dat ik zelf niet bij haar weg wilde en ik wist ook dat ik het mijn kinderen niet aan wilde doen. Ik kon niet anders dan er alles aan doen om herstel mogelijk te maken. En toen de verandering gekomen was, heb ik ook gemerkt hoe het huwelijk en gezinsleven kan zijn als het niet voornamelijk om jezelf draait: heerlijk! Dat smaakt naar meer en motiveert nog meer om door te knokken voor een rein en zuiver leven.