Rebecca (24 jaar): ‘Ik dacht dat ik hem wel kon helpen om er van af te komen’

Sinds ik een jaar of 13 was heb ik al een fascinatie voor dit onderwerp, op een positieve manier. Dingen die te maken hebben met de gebrokenheid op seksueel gebied waarbij seksualiteit niet gaat zoals het zou kunnen zijn, hebben mijn interesse. Dit komt, denk ik, omdat ik relaties interessant vind; de dynamiek tussen stellen, de moeiten die je kunt hebben in een relatie, hoe je je relatie kunt opbouwen en dergelijke. Toen ik jong was, heb ik wel eens gezegd relatietherapeut/coach te willen worden. Dat was nog helemaal niet zo’n gek idee als ik nu kijk naar mijn interesse.

Vandaar dat ik toen ik jonger was al regelmatig op internet aan het zoeken was naar informatie over pornografieverslavingen. In eerste instantie  bekeek ik het vooral als ‘jij bent de bad guy, want jij kijkt porno’. Veel later  ontdekte ik echter dat er vaak andere dingen onder zitten, zoals trauma’s uit het verleden. Dat maakte dat ik anders ging kijken naar een verslaafd persoon: het was niet meer de ‘bad guy/girl’, maar iemand die een product is van zijn verleden en een uitweg zoekt uit allerlei lastige dingen.

Porno leek normaal

Toen ik wat ouder werd, kreeg ik vrienden die porno keken en daar open over waren. Het leek  ‘normaal’ te zijn op puberleeftijd. Ik vond dat interessant, maar tegelijk ook moeilijk, want bij deze vrienden werd het ook zichtbaar in het gedrag richting mij en andere meisjes toe. Er waren bepaalde aanrakingen die ongewenst plaatsvonden en seksueel getinte opmerkingen die werden gemaakt. Ik dacht dat die opmerkingen en aanrakingen gewoon het gevolg waren van hun hormoongehalte, maar achteraf zie ik dat er een verband was met het porno kijken dat ze deden. Het was niet ‘normaal’ in ieder geval, gelukkig wist ik dat toen al wel.

Toen ik een jaar of 16 was, kreeg ik een relatie met een jongen. We hadden het al wel eens gehad over porno kijken en ik had me hier duidelijk tegen uitgesproken. Hij was niet heel duidelijk of hij het wel of niet keek. Maar op een gegeven moment zag ik in zijn browser een recent tabblad van een pornosite. Ik was erg geschokt en vertelde dit aan hem, maar hij vond het geen probleem. Hij zou het ook geen probleem vinden als ik het wel zou kijken. Ik was daar heel erg door geraakt en vond het moeilijk dat hij daar zo makkelijk over deed en dat hij niet erkende hoe ik me voelde. Na een poosje is die relatie over gegaan.

Ons eerste gesprek ging over porno

Een jaar later leerde ik mijn man kennen, en ons eerste gesprek ging over porno. Hij vertelde heel eerlijk dat hij al jaren porno keek en dat hij er graag mee wilde stoppen. Achteraf gezien is het heel bijzonder dat hij zo eerlijk was over deze verslaving en dat hij dat al direct aan mij vertelde. Ik had in de loop der jaren meer informatie gevonden over porno en dacht dat ik hem dus wel kon helpen om hiervan af te komen. Ik dacht, wanneer je je focust op het kwijtraken van de gewoonte en het kijken dus afbouwt, dan kom je er vanzelf vanaf. Zo moeilijk leek het me niet.

Ik was zo blij dat hij ermee wilde stoppen en vond het bijzonder dat hij mijn hulp daarbij accepteerde. Voordat wij elkaar hadden ontmoet heeft hij een halfjaar bij een psycholoog gelopen. Daardoor had hij al wat  inzicht in zijn gedrag en manier van reageren op dingen. Dat heeft hem – merkten we toen we aan de slag gingen – ook geholpen om te zien waarom hij naar porno greep. Hij had inzicht in de dingen die hij mee had gemaakt in zijn jeugd, waardoor hij greep naar een soort verdovingsmiddel. Nu hij deze dingen beter verwerkt had, voelde hij niet meer de drang om het op te zoeken, maar de gewoonte om het te kijken was er nog wel. Vandaar dat hij er alsnog aan vast zat en daar graag los van wilde komen.

Ik dacht dat ik hem kon redden

Hij vertelde wanneer hij moeite had, aandrang voelde om te zoeken, wat hij daarbij ervaarde  en ik zou hem dan helpen om weerstand te bieden. Maar ik was natuurlijk niet altijd aanwezig, en ik kon hem daardoor niet altijd helpen. Dat maakte het voor mij heel lastig, want ik had het idee dat ik hem zou kunnen  ‘redden’ van de verslaving. Ik dacht dat ik dat kon! Het zorgde ervoor dat ik moeilijk open durfde te zijn over mijn eigen gevoelens. Ik durfde hem niet te vertellen dat ik het ook erg moeilijk vond als hij de drang voelde om het op te zoeken. Ik vond toen dat ik alleen maar sterk moest zijn en hem moest helpen.

Hij vond het moeilijk om echt open te zijn over de verleidingen die hij ervaarde, en ik vond het steeds moeilijker om daar goed op te reageren. Ik voelde me afgewezen wanneer hij aangaf verleiding te ervaren, en als hij eens vertelde weer gekeken te hebben, dan werd ik heel erg boos. Daardoor werd het voor hem moeilijker om eerlijk en kwetsbaar te zijn over de verleidingen. Ik betrok het allemaal op mezelf. Ik vroeg me af of ik dan tekort schoot. ‘Je hebt mij toch?’, dacht ik dan, ‘waarom heb je dan nog de neiging om porno te kijken?’ Ik stelde die vragen wel eens aan hem, en daarop antwoordde hij altijd dat het niet aan mij lag. Toch kon ik het niet naast me neer leggen, ik bleef met de vragen zitten en had het idee dat hij mijn vragen en gevoel niet snapte.

Uitglijders

Ik vond het best zwaar om steeds de eerste (en enige) te zijn aan wie hij vertelde dat hij een uitglijder had gehad. Als hij dat vertelde, bracht het me steeds weer van mijn stuk. Ik moest op zo’n moment mezelf echt voorhouden dat het niet door mij komt en dat ik niet tekort schiet als hij toch iets opzoekt. En voor hem was het lastig om die uitglijders überhaupt aan mij te vertellen. Hij wil niet tekortschieten en wil het zo graag goed doen voor mij. Dat maakte voor hem de drempel erg hoog om het te vertellen. Ondanks dat we er eerder nog niet voor open stonden, heeft hij nu een accountability-partner in de arm genomen. Dan vertelt hij het eerst aan hem en dan pas aan mij. Ik wilde het eerst niet, omdat ik bang was dat ik dat ‘alleenrecht’ kwijt zou raken, en dat hij het niet meer met mij zou delen ofzo. Maar ik merk nu aan mezelf dat het mij ook heel erg helpt. Sinds hij een goede vriend heeft gevraagd om hem te bevragen en op vaste momenten te delen hoe het gaat, gaat het bij hem een heel stuk beter. Hij deelt het ook makkelijker met mij nu. Er is gelukkig nu  echt een stijgende lijn te zien! We kennen elkaar nu 4 jaar en de laatste keer dat het mis ging is al ruim 2 jaar geleden. Ik blijf wel op m’n hoede en maak mezelf er ook af en toe bewust van dat het zo zou kunnen gebeuren dat hij nog wel een keertje zou kunnen uitglijden.

Ik probeer te vertrouwen, maar ik blijf tegelijk een stukje wantrouwen voelen bij hem. Ik weet niet of dat ooit weggaat. Ik denk dat ik me nog steeds een stukje verantwoordelijk voel om te voorkomen dat het mis gaat. Tegenwoordig besef ik me trouwens steeds meer dat dat niet kan; ik kan het niet voor hem doen; hij moet het zelf doen. Ik kan hem steunen, maar zonder verantwoordelijkheid van hem over te nemen.

Last van mijn schouders

Ik zie steeds meer dat hij nu ook die verantwoordelijkheid neemt. In het afgelopen jaar zijn er wat lastige dingen gebeurd (waaronder het overlijden van zijn vader). Toen het weer wat rustiger werd, kreeg hij daar wat meer last van. Hij begon daardoor weer veel verleidingen te ervaren om porno op te zoeken, maar wilde dit echt niet! We hebben toen een goed filter genomen wat hem enorm helpt. Hij vraagt ook af en toe aan mij of ik bepaalde  websites wil toevoegen aan het filter, zodat hij het niet in een zwak moment toch kan zoeken. Hij neemt de ruimte om de lastige dingen te verwerken, en spreekt regelmatig uit dat hij het echt niet wil kijken. Hij uit zijn gevoelens nu meer. Daardoor zie en hoor ik dat hij nu echt aan het strijden is en dat ook wil! Hij is nieuwe patronen aan het aanleren, zodat hij niet meer wegvlucht voor lastige gevoelens. Dat geeft me meer vertrouwen. Ik krijg steeds meer vertrouwen dat hij het écht niet wil kijken, er niet meer aan wil toegeven. We hebben het er nog geregeld over, maar nu hoef ik hem niet meer te ‘redden’. Dat voelt alsof er een enorme last van mijn schouders valt. Want ik kan het niet.

Recent hebben we een heel tof gesprek gehad waarbij er voor onszelf puzzelstukjes op hun plek vielen. Ik zie nu dat ik in het verleden steeds het  gevoel had dat ik hem moest redden, en onbewust was het bij hem ook zo gegroeid dat hij dacht dat ik hem zou redden, omdat ik vanaf onze eerste ontmoeting al wilde helpen. Nu beseffen we dat  ik hem helemaal niet zou kunnen redden, en dat het ‘redden’ er ook lange tijd voor heeft gezorgd dat ik niet echt open was over mijn eigen gevoelens en over dat ik het ook heel moeilijk vind en soms heel wantrouwend ben! Ik was er niet open over, omdat ik hem niet wilde kwetsen met mijn gevoelens over zijn probleem. Maar hij vond dat er meer ruimte moest komen voor mij om te delen wat ik voelde.

Vragen

Als ik nu zie dat hij naar een andere mooie vrouw kijkt, dan krijg ik allerlei vragen, in mijn hoofd.  ‘Ben ik wel net zo mooi als zij?’ ‘Wil hij nu bij haar zijn?’. Het lijkt alsof hij die vragen en gevoelens van mij nu beter begrijpt en hij herhaalt steeds dat ik in zijn ogen de allermooiste ben en de allerbelangrijkste. Het is nu makkelijker voor me om  eerlijk te vertellen als  ik me er rot over voel, of als er iets is voorgevallen wat ik het lastig vind. En hij luistert dan naar me en is er voor me.

Ik heb niet zo heel veel mensen in mijn omgeving om  te praten over wat het met me doet en hoe ik dit allemaal vind. Soms kan het wel, maar zij weten niet écht hoe het voelt. Ik merk dat ik het nog moeilijk vind om kwetsbaar mijn verhaal te doen tegenover anderen, omdat zij alleen mijn verhaal horen. Gelukkig heb ik wat contact met mensen die in een zelfde soort situatie staan, dat helpt me enorm. Sinds kort ben ik ook lid van het forum van Kostbaar Vaatwerk en kan zo mensen spreken die het begrijpen.